Kronik böbrek hastalarında beslenme
Kronik böbrek hastalığı (KBH) olan kişilerde beslenmenin yönetimi tedavi planının
önemli bir bölümünü oluşturur. Hastalığın şiddetine bağlı olarak, önerilen diyette
zamanla değişikliğe gidilebilir.
Özellikle de glomerüler filtrasyon hızının (GFR) sürekli düşüş gösterdiği ileri bir
hastalık evresinde kaloriler ve diğer besin maddeleri (örneğin mineraller ve
vitaminler) ile birlikte alınan protein miktarının değişen ihtiyaçlara uygun olarak
ayarlanması gerekir.
Ayrıca yeterli miktarda kalori (enerji) alınması da önemlidir, aksi takdirde hastalarda
beslenme yetersizliği görülebilir ve hastalığın evresi ilerledikçe bu risk artar.
Kronik böbrek hastalığınız varsa beslenme parametreleri; örneğin protein, enerji, fosfat, kalsiyum,
potasyum, sodyum, vitamin ve sıvılar dikkatle takip edilmelidir.
Beslenme türlerinde farklılıklar
Kronik böbrek hastalığının diyaliz öncesi ile
diyaliz evrelerindeki beslenme önerileri arasında büyük farklılıklar bulunur.
Kronik böbrek hastalığına özel yemek tariflerine ulaşmak ister misiniz?
Beslenme durumunun izlenmesi için değerlendirme araçları
Bazı temel ölçümleri kendiniz yapabilirsiniz: vücut ağırlığı ve vücut kütle indeksi (VKİ). Ancak, beslenme durumu ile ilgili geçerlilikleri sınırlıdır, çünkü vücut dokularının bileşimiyle ilgili bilgi vermezler. Örneğin, aşırı sıvı yüklemesi durumunda, vücut ağırlığı ve VKİ artar ama bu durum beslenme yetersizliği ve kas yıkımı olmadığı anlamına gelmez. Bununla birlikte vücut ağırlığı ve VKİ, beslenme durumu ile ilgili yaklaşık bir ipucu veren önemli ölçümlerdir ve kolayca hesaplanabilirler. Özellikle diyalizde, vücudun sıvı yükünü izlemek için günlük vücut ağırlığı ölçümleri elzemdir.
VKİ Tanımı: ağırlığın boyun karesine bölümü.
Besin maddeleri
Beslenme kronik böbrek hastalığının tedavisinde çok önemli bir rol oynar. Bu nedenle, aşağıda besin maddeleriyle ilgili bazı ayrıntılı bilgiler verilmiştir. KBH’deki ilerlemenin evresine bağlı olarak, böbrek diyetinizde bu bilgileri göz önünde bulundurmalısınız. Her zaman daha ayrıntılı bilgi için doktorunuza veya diyetisyeninize başvurabilirsiniz.
------------------------------
Kaynaklar
1 Ikizler TA, Burrowes JD, Byham-Gray LD, et al. Am J Kidney Dis. 2020;76(3) (suppl 1): S1-S107