Beslenme ve Diyaliz
Diyaliz evresindeki beslenme gereksinimleri, diyaliz öncesi evredekilere göre önemli ölçüde farklıdır.
Hemodiyaliz
Beslenme, diyaliz tedavisinin de önemli bir parçasıdır. Hemodiyaliz seansları kandan atıkları temizliyor olsa bile, seanslar arasında kanda birikebilecek atık ve sıvıyı azaltmak önemlidir.
Diyalize başladığınızda beslenmenizle ilgili bazı şeyleri değiştirmeniz istenecektir. Örneğin, her gün içilen sıvı miktarını kısıtlamanız gerekir. Aynı zamanda, belirli mineralleri de (örneğin sodyum, fosfat ve potasyum) kısıtlı miktarlarda almanız gerekir. Bu beslenme önerilerinin her biri sizin için geçerli olmayabilir. Beslenmenizde herhangi bir değişiklik yapmadan önce mutlaka diyetisyen veya hekiminizden onay alın.1
Diyaliz uygulanan hastalarda kronik böbrek hastalığının erken evrelerinin aksine daha yüksek protein ihtiyacı söz konusudur. Her bir diyaliz seansı sırasında diyalizörün filtre zarından belirli bir miktar amino asit kaybedilir. Beslenme yetersizliğinin önlenebilmesi için bu noktada yeterli miktarlarda protein almak önemlidir.1
----------------------------
Kaynaklar
1 National Kidney Foundation https://www.niddk.nih.gov/health-information/kidney-disease/kidney-failure/hemodialysis#changes (Erişim Tarihi: 04.01.2021)
2 Ikizler TA, Burrowes JD, Byham-Gray LD, et al. Am J Kidney Dis. 2020;76(3) (suppl 1): S1-S107
Hemodiyalizde yüksek bir protein enerji kaybı riski söz konusudur. Tedavi ile ilişkili protein kayıplarına ek olarak, kronik böbrek hastalığı belirtilerine bağlı iştah kaybı ve hemodiyaliz nedeniyle oluşan yıkım gibi başka faktörler de bu duruma katkıda bulunur. Dolayısıyla, yeterli beslenme önemlidir. Bazı durumlarda yaşamsal besin ögelerini sağlayabilecek besin takviyeleri almak gerekebilir. Enerji veya vitamin desteğinin gerekli olup olmadığını öğrenmek için lütfen hekiminizle iletişime geçin.2
Hemodiyaliz ve periton diyalizi hastalarının uyguladıkları diyetler büyük ölçüde benzer olmakla beraber,
hemodiyalizle periton diyalizi arasında beslenme açısından bazı farklılıklar da vardır:1
Periton diyalizi
Periton diyalizi (PD) hastaları ile hemodiyaliz (HD) hastaları arasındaki bazı farklılıklar1
Kalori
Vücut işlevlerinin yerine getirilmesi ve iyi beslenmenin sağlanması için yeteri miktarda kalori alımı gereklidir. PD hastalarında bir miktar kalori diyalizat çözeltisi tarafından sağlanır. İçerdiği dekstroz sayesinde kalori sağlayan bu çözelti, gıdalardan alınması gereken kalori miktarını azaltır. Bu nedenle PD hastalarının tipik olarak HD hastalarından daha az karbonhidrat tüketmesi gerekir.
------------------------------------------------
Kaynaklar
1 www.davita.com/diet-nutrition/articles/advice/dialysis-diet-differences-hemodialysis-and-peritoneal-dialysis (Erişim Tarihi: 18.12.2020)
Potasyum
Yüksek potasyum düzeylerine hemodiyaliz hastalarında daha sık rastlandığı için genelde bu hastaların potasyum alımlarını PD hastalarına göre daha fazla kısıtlamaları gerekir. PD tedavisi günlük yapıldığından potasyumun atılması genelde daha etkin biçimde gerçekleştirilir.
Sıvı dengesi
HD hastaları sıvı dengesizliğinin olumsuz etkilerini PD hastalarına göre genelde daha fazla hisseder. PD hastalarında tüketilebilecek sıvı sınırının HD hastalarına göre genellikle daha yüksek tutulmasının sebebi budur.
Diyalizde yüksek protein ihtiyacı
------------------------------------------------
Kaynaklar
1 National Kidney Foundation www.kidney.org/atoz/content/nutripd (Erişim Tarihi: 03.12.2020)
Kronik böbrek hastalığının erken evrelerine göre temel bir değişiklik daha yüksek protein ihtiyacıdır. Diyaliz tedavisinde vücuttan peptid (proteinlerin bileşenleri) kaybedildiğinden daha fazla protein tüketilmelidir. Protein kaybına ek olarak başka faktörler de beslenmede yetersiz protein-enerji alımına neden olabilir. Örneğin, pek çok hastada kandaki glukoz düzeylerinin yüksek olmasına (diyaliz sıvısından glukoz emilimi nedeniyle) ve kronik böbrek hastalığı belirtilerine bağlı olarak iştah azalır. Bu nedenle, yeterli miktarda protein ve diğer besin maddelerinin alınması önemlidir!1
