Ocenia się, że od 8 do 16 proc. populacji na całym świecie cierpi na przewlekłą chorobę nerek.
------------------------------------------------
Źródło
1 National Kidney Foundation: Chronic kidney disease (CKD) - Symptoms, causes, treatment | National Kidney Foundation (accessed 20.01.2021)
Przewlekła choroba nerek
Przewlekła choroba nerek (PChN), określana także mianem przewlekłej niewydolności nerek (PNN), to proces chorobowy, w którym następuje stopniowa i trwała utrata funkcji wydalniczej nerek tj. usuwania z organizmu produktów przemiany materii, toksyn oraz nadmiaru płynów.
PChN jest schorzeniem charakteryzującym się postępującą i trwałą utratą czynności nerek1.
Schyłkowa niewydolność nerek (SNN) może rozwinąć się po wielu latach lub w ciągu zaledwie kilku miesięcy. Na tym etapie choroby pacjenci wymagają wdrożenia terapii nerkozastępczej, tj. dializoterapii lub przeszczepienia nerki1.
Przyczyny rozwoju PChN
Najczęstszą przyczyną rozwoju przewlekłej choroby nerek są wcześniej istniejące schorzenia – zwykle jest to jednoczesne występowanie różnych stanów chorobowych ‒ które wywierają niekorzystny wpływ na czynność nerek.
Ryzyko wystąpienia PChN wzrasta wraz z wiekiem (powyżej 60 r.ż.). Pacjenci w podeszłym wieku są bardziej narażeni na rozwój PChN ale choroba ta może wystąpić u osób w każdym wieku1.
------------------------------------------------
Źródło
1 https://www.kidney.org/news/monthly/wkd_aging (accessed 20.01.2021)
2 https://www.kidneyfund.org/prevention/are-you-at-risk/ (accessed 20.01.2021)
Większe ryzyko rozwoju PChN obserwuje się u pacjentów2:
- z cukrzycą;
- z nadciśnieniem tętniczym;
- z obciążeniem historią choroby nerek w wywiadzie rodzinnym;
- w wieku powyżej 60 roku życia
Stadia PChN
Na podstawie stopnia wydolności nerek (wskaźnik filtracji kłębuszkowej, GFR) wyróżnia się pięć stadiów choroby: stadium G1 (GFR ≥ 90 ml/min/1,73 m2) wskazuje na bardzo wczesną fazę choroby, podczas gdy stadium G5 (GFR < 15 ml/min/1,73 m2) oznacza schyłkową niewydolność nerek (ESKD); na tym etapie choroby czynność nerek utrzymuje się na poziomie jedynie 10‒15 proc. i konieczne jest wdrożenie terapii nerkozastępczej1.
Zgodnie z definicją, o rozwoju PChN mówimy gdy poziom eGFR spada poniżej <60ml/min/1,73m2 ‒ co odpowiada stadium G3. U większości pacjentów nie stwierdza się występowania poważnych objawów aż do momentu znaczącego pogorszenia funkcjonowania nerek (stadia zaawansowane)2. Zaburzenia hormonalne/metaboliczne lub zakłócenie gospodarki wodno-elektrolitowej
obserwowane są dopiero w późniejszych stadiach choroby (stadia G4+: GFR <30 ml/min/1,73 m2).
Stadia PChN
------------------------------------------------
Źródło
1 National Kidney Foundation https://www.kidney.org/atoz/content/hemodialysis (accessed 04.01.2021)
2 National Kidney Foundation https://www.kidney.org/atoz/content/about-chronic-kidney-disease (accessed 03.12.2020)
Rozpoznanie PChN
We wczesnych stadiach, gdy choroba przebiega najczęściej bezobjawowo, wykrycie PChN jest możliwe na podstawie rutynowych badań krwi i moczu. Na tym etapie badania te są jedynym sposobem rozpoznania PChN.
Badanie moczu
Badanie moczu wykonuje się w celu oznaczenia stężeń albuminy i kreatyniny w moczu – są one badane łącznie i wyrażane jako wskaźnik albumina/kreatynina (wskaźnik ACR).
Zwykle białko (albumina jest jednym z białek występujących we krwi) nie jest wydalane z moczem, dlatego stanowi marker uszkodzenia nerek. Gdy wynik powtórnego badania wykonanego po trzech miesiącach lub później jest dodatni ‒ czyli nadal wskazuje na obecność białka w moczu ‒ oznacza to, że doszło do wystąpienia choroby nerek.
Badanie krwi
Podstawowym testem diagnostycznym w kierunku rozpoznania choroby nerek jest badanie krwi. Badanie to wykonuje się w celu oznaczenia poziomu kreatyniny we krwi. Lekarz, na podstawie wyników badania krwi oraz innych parametrów, takich jak wiek, wzrost, płeć i inne czynniki, oblicza ile milimetrów płynu jest filtrowane przez nerki w ciągu jednej minuty; uzyskany wynik, obliczony według zatwierdzonych wzorów, określany jest mianem szacunkowego wskaźnika przesączania kłębuszkowego (eGFR).
Kreatynina jest produktem rozpadu komórek mięśniowych. W przypadku określonego zaawansowania choroby nerek stężenie kreatyniny we krwi koreluje z czynnością nerek.
Badanie krwi wykazuje ile miligramów kreatyniny znajduje się w jednym decylitrze krwi (mg/dl). Stężenie kreatyniny we krwi może być różne, dlatego każde laboratorium stosuje własne zakresy prawidłowej normy, która wynosi zwykle od 0,7 do 1,3 mg/dl (61,9–115 µmol/l)1. W przypadku nieznacznego podwyższenia stężenia kreatyniny pacjent prawdopodobnie nie będzie odczuwał żadnych dolegliwości, jednak znaczniejszy wzrost jej poziomu może być oznaką upośledzenia czynności nerek.
------------------------------------------------
Źródło
1 MSD Manuals https://www.msdmanuals.com/professional/resources/normal- laboratory-values/normal-laboratory-values
(Accessed 03.12.2020)
Sprawdź wartość swojego eGFR
Dalsza diagnostyka
Po rozpoznaniu PChN lekarz będzie starał się ustalić przyczynę leżącą u podstaw rozwoju choroby. Jest to ważne, ponieważ wdrożenie leczenia ukierunkowanego na tę przyczynę może spowolnić progresję choroby nerek.
Dysponujemy szeregiem różnych technik diagnostycznych, np. metody obrazowe (badanie ultrasonograficzne, tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny) oraz różnymi rodzajami badań krwi. W niektórych przypadkach konieczne może być wykonanie biopsji, tj. pobranie małego wycinka nerki w celu mikroskopowej oceny stopnia uszkodzenia nerek1.
------------------------------------------------
Źródło
1 https://www.kidney.org/atoz/content/about-chronic-kidney-disease (Accessed 04.01.2021)
